apéliu , nm: apíliu,
apílliu Definition
disígiu mannu, coment'e candho unu dha pedit, sa cosa / pigare apílliu de…= benni su disígiu, sa gana de…
Synonyms e antonyms
desizu,
ispédhiu
Sentences
mi ndh'at pigadu apílliu e comporada mi l'apo, sa cariasa ◊ e adhias, no ndhe li pigat apílliu a fàghere carchi faina?! ◊ nono, gai, chi ti at pigadu apílliu a lèzere, cantu chi ses zoghendhe!
Etymon
itl.
appiglio
Translations
French
désir ardent
English
strong desire
Spanish
ansia,
anhelo
Italian
fòrte desidèrio
German
Begier.
avrígnu , nm: avrinzu Definition
disígiu, bisóngiu apretosu de calecuna cosa, ispédhiu
Synonyms e antonyms
assúgliu
Sentences
si so ninnadu dae sos avrinzos, tue l'ischis, Segnore! ◊ li est bénnidu s'avrinzu de sa chiriasa e si che ndhe at mandhigadu una pischezone! ◊ li piaghiant sas féminas e calchi avrinzu l'intendhiat daora
Etymon
srd.
Translations
French
désir ardent
English
craving
Spanish
deseo insaciable
Italian
desidèrio improvviso ed incontenìbile
German
plötzlicher und unbändiger Wunsch.
furighèdha , nf, nm: furighedhu Definition
fúriga, genia de presse e pistighíngiu, disígiu mannu po calecuna cosa
Synonyms e antonyms
adhériu,
afródhiu,
apísciulu 1,
bermegorru,
férnia,
franédiga,
frischíngiu,
furighíngiu,
ischecherédhiu,
pistighíngiu,
pressighina,
prispodhi,
schinitzu,
spurtiòciu
Sentences
chi t'ingrànciat su cuadhu ca ti passat su furighedhu est berus! ◊ immoi chi est béciu dhi benint totu custas furighedhas?! ◊ no ti pighit sa furighedha: abarra abbellu ca no est acomenti bollis tui! ◊ bai ca gei ndi tenis una de furighedha de biri s'isposu!…
Translations
French
impatience,
désir ardent
English
frenzy,
impatience
Spanish
frenesí
Italian
frenesía,
impaziènza
German
Wut,
Sucht,
Ungeduld.
síde , nm: sidi,
sidis,
sídiu,
sidu,
siri,
síriu 2,
siti,
sitis,
sítiu Definition
bisóngiu o disígiu de bufare, nau de gente, matedu e animales chi dhis fartat s'abba; in cobertantza, disígiu o bisóngiu mannu de calecuna cosa
Idioms
csn:
batire, intrare, bestire o pònnere sidi = fai bènniri bisóngiu de bufai, fai sidi; bènnere sidi = bènniri ganas de bufai; rucrare su sidi = catzare, passare, bogai, bogaisindi, tòdhere su sidi; fai sidi = pònnere o batire sidi; cassidu, cotu, tzegu, mortu, de sidi = sidiu meda meda; ispiolandhe, alluscau de su sídiu = tzegu de su sidi; patire sidi (nau de erbas e matas) = sunfriri pro mancamentu de àcua
Sentences
ti at batidu sidi sa calura ◊ cuss'abba no ndhe rucrat de sidi ◊ so mortu de sidu e no bi at abba! ◊ apo tentu sídiu e m'agis dadu a bufare ◊ custas àrbures sunt patindhe sidi ◊ sas piantas patint pro su sítiu de s'istiu ◊ sa sartitza bestit sídiu ◊ su sole li aiat missu unu sitis chi non resessiat a si catzare ◊ s'abba ndhe leit su side a totu sa zente (R.Sardella)◊ no as a mòrrere ne de side e nemmancu de fàmmene, ca dhue at cosighedha de papare (L.Mura)
2.
fàmene e sídiu de giustesa ◊ chie bufat de cuss'abba at a tènnere torra sídiu ◊ cussu tenit sidi de dinai!
Surnames and Proverbs
prb:
abba budhit farina e sidis mintet ira
Etymon
ltn.
sitis
Translations
French
soif,
désir ardent
English
thirst,
burning wish
Spanish
sed,
ansia,
deseo vehemente
Italian
séte,
desidèrio ardènte
German
Durst,
Begierde.